Του Γιάννη Γκύλλη
Οι μελετητές της ιστορίας διαπιστώνουν, ότι η Σίφνος, έχει μεταξύ άλλων και μακρά και πλούσια παράδοση στην ευημερία των κατοίκων της μέσω της ανάπτυξης συλλογικών δράσεων και της αυτοδιάθεσης. Ενσαρκώνοντας αυτή τη παράδοση, δέκα ανοικτόμυαλοι μόνιμοι κάτοικοι, βιωματικοί θαυμαστές του κάλλους και της υψηλής ποιότητας ζωής που προσφέρει η Σίφνος απλόχερα σε όσους την αγαπάνε, συγκεντρώθηκαν, διερεύνησαν, μελέτησαν και κατέληξαν να ιδρύσουν μαζί με μερικούς ακόμη πρωτοπόρους και οραματιστές, τη Συνεταιριστική Εταιρεία Σίφνου (ΣΕΣ).
Παρακολουθώντας μερικές απ’ αυτές τις συζητήσεις των ιδρυτικών μελών και σε συνδυασμό με πληροφορίες από τις επαγγελματικές μου ασχολίες, αντιλήφθηκα ότι το όραμα της διασφάλισης σε βάθος χρόνου του παραμυθένιου τρόπου ζωής της Σίφνου τόσο για τους μόνιμους κατοίκους της όσο και για τους επισκέπτες της απ’ όλες τις άκρες της γης είναι όχι μόνο απόλυτα βατό, αλλά και ασφυκτικά αναγκαίο.
Παρόλο που ελάχιστοι ενδιαφερόμαστε να γνωρίζουμε θέματα όπως η παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας, ο συνδυασμός της απειλής που προδιαγράφεται από την κατάργηση του μονοπωλιακού χαρακτήρα της ΔΕΗ και της αντίστοιχης υποχρέωσης της διατήρησης ενιαίου τιμολογίου σε όλη την Ελληνική επικράτεια και της ευκαιρίας που δημιουργούν τα χρηματοδοτικά εργαλεία για την υλοποίηση της πολιτικής της Ε.Ε. για την απεξάρτηση από τα ορυκτά καύσιμα, με προτρέπουν να τολμήσω τη παράθεση μερικών σκέψεων για τις προοπτικές και τις δυνατότητες της συλλογικής δράσης των κατοίκων της Σίφνου, αναφορικά με την ενεργειακή αυτονομία τις βιοκαλλιέργειες και το ακτοπλοϊκό δίκτυο.
Η ενεργειακή αυτονομία της Σίφνου
Το νησί της Σίφνου, όπως και αρκετά άλλα Ελληνικά νησιά παρουσιάζει μια σειρά από ιδιόμορφα χαρακτηριστικά στην ηλεκτροδότηση του. Η ηλεκτρική ενέργεια για τις ανάγκες του νησιού, παράγεται από ηλεκτρικές γεννήτριες που είναι εγκατεστημένες στο νησί και οι οποίες καταναλώνουν πετρέλαιο (diesel) για τη λειτουργία τους. Το ίδιο συμβαίνει και σε πολλά άλλα νησιά μη διασυνδεδεμένα με το κεντρικό δίκτυο της χώρας . Σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία που ανακοινώνει κάθε χρόνο η ΔΕΗ, το μέσο κόστος παραγωγής μιας κιλοβατώρας (kWh) από ντηζελογεννήτριες σε όλο το μη διασυνδεδεμένο δίκτυο το 2012, ήταν 0,67 ευρώ. Το κόστος παραγωγής της κάθε κιλοβατώρας στη Σίφνο πλησιάζει το 1 ευρώ.
Παρ’ όλα αυτά, τόσο στη Σίφνο, όπως και στα άλλα νησιά, οι καταναλωτές πληρώνουν για τη κάθε κιλοβατώρα που καταναλώνουν, περίπου 0,17 ευρώ, όσο δηλαδή πληρώνει ο κάθε οικιακός καταναλωτής σε όλη την ηλεκτροδοτούμενη από τη ΔΕΗ, Ελληνική επικράτεια. Αυτό, ήταν μέχρι τώρα εφικτό γιατί η ΔΕΗ σαν Δημόσια Επιχείρηση Ηλεκτρισμού, είχε δωρεάν πρόσβαση στα δημόσια αποθέματα λιγνίτη απ΄ όπου παρήγαγε ηλεκτρικό ρεύμα με κόστος 0,035 €/kWh, όπως επίσης και στα υδάτινα αποθέματα των υδροηλεκτρικών σταθμών με ακόμη χαμηλότερο κόστος. Συν τω χρόνω, αφ’ ενός δαιμονοποιήθηκε ο λιγνίτης σαν καύσιμο, λόγω εκπομπών αερίων ρύπων και αφ’ ετέρου υποχρεώνεται η ΔΕΗ να απεμπολήσει το μονοπώλιο της στην παραγωγή και διανομή ηλεκτρικής ενέργειας και να εκχωρήσει σε ανταγωνιστές της το 30% του παραγωγικού και πελατειακού της δυναμικού. Παράλληλα, υποχρεώνεται, για την ώρα, να διατηρήσει το 100% του πελατειακού της παθητικού, δηλαδή όλους τους πελάτες του μη διασυνδεδεμένου δικτύου που κατά κύριο λόγο είναι οι νησιώτες. Επειδή αυτές οι αλλαγές διενεργούνται εδώ και αρκετά χρόνια, η ΔΕΗ έχει ήδη κάνει κάποιες προπαρασκευαστικές ενέργειες προκειμένου να μπορέσει να ανταποκριθεί στις νέες συνθήκες. Έχει ήδη εγκαταστήσει μονάδες παραγωγής από φυσικό ή υγροποιημένο αέριο στη Κρήτη και στη Ρόδο και έχει ήδη πάρει άδειες εγκατάστασης αιολικών πάρκων σε πολλά νησιά. Δυστυχώς, ή ευτυχώς, στη Σίφνο σχεδιάζει την εγκατάσταση δύο ανεμογεννητριών συνολικής ισχύος μόνο 1,26 MW.
Το δυστυχώς αναφέρεται στο ότι με μια μόνο διοικητική απόφαση, η οποία μπορεί να παρθεί οποιαδήποτε στιγμή, μπορεί να καταργηθεί το καθεστώς της επιδότησης της τιμής της ηλεκτρικής ενέργειας στα νησιά, και να υποχρεωθούν οι νησιώτες καταναλωτές να καλύπτουν το κόστος παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας στο νησί, μόνοι τους. Αυτό θα έχει σαν αποτέλεσμα κατ’ αρχάς τον πενταπλασιασμό της τιμής της ηλεκτρικής ενέργειας και του νερού στο νησί και στη συνέχεια, καθώς αρκετοί κάτοικοι θα εγκαταλείψουν το νησί λόγω κόστους διαβίωσης, η τιμή του ρεύματος θα ανέβει ακόμη περισσότερο, καθώς το κόστος θα το μοιράζονται λιγότεροι κάτοικοι. Το ευτυχώς, αναφέρεται στο ότι παρέχεται μια πρώτης τάξεως ευκαιρία, μοναδική στα χρονικά του νησιού, να απεξαρτηθεί η Σίφνος από το πετρέλαιο. Το πόσο σημαντικό είναι αυτό, δεν είναι άμεσα αντιληπτό.
Με τη τιμή του diesel να είναι αποτρεπτική για τη δημιουργία μεγάλων αποθεμάτων μια διοικητική αβλεψία και μια αναπάντεχη φουρτούνα αρκούν για συνειδητοποιήσουν όλοι οι κάτοικοι του νησιού, ξαφνικά, πόσο απίστευτα εξαρτημένοι είμαστε από την ηλεκτρική ενέργεια. Πέρα από το φως, την τηλεόραση, το internet, τη φόρτιση του κινητού, το ΑΤΜ, το μαγείρεμα, το διάβασμα και όλες τις νυκτερινές λειτουργίες, οι αντλίες του νερού λειτουργούν με ηλεκτρισμό. Χωρίς ηλεκτρική ενέργεια, δεν μπορούμε ούτε στη τουαλέτα να πάμε. Και ενώ η πλήρης εξάρτηση από την ηλεκτρική ενέργεια είναι η αδήριτη πραγματικότητα για όλους τους ανθρώπους που ζουν στις ανεπτυγμένες χώρες, οι περισσότεροι άνθρωποι δεν μπορούν να κάνουν τίποτα παραπάνω από το να νομίζουν ότι το ηλεκτρικό ρεύμα πάντα υπήρχε και πάντα θα υπάρχει.
Οι Σαντορινιοί όμως, ξαφνικά, ύστερα από ένα blackout που κράτησε 2 ημέρες το καλοκαίρι του 2013 εν μέσω τουριστικής περιόδου, γνώρισαν τον πανικό και την απόγνωση όντας ανήμποροι να αντιδράσουν και να αποκαταστήσουν τη λειτουργία του νησιού χωρίς το ηλεκτρικό ρεύμα.
Η μεγάλη ιδιαιτερότητα που υπάρχει στη Σίφνο είναι ότι οι Σιφνιοί θα μπορούν να γνωρίζουν ότι ηλεκτρικό ρεύμα θα υπάρχει. Και όσο θα υπάρχει ηλεκτρικό ρεύμα θα υπάρχει και γλυκό νερό, και όσο θα υπάρχουν αυτά τα αγαθά θα υπάρχουν άνθρωποι και πρόοδος στο νησί.
Η Σίφνος είναι προικισμένη με εξαιρετικά πλούσιο αιολικό δυναμικό.
Οι αέρηδες και ο ήλιος είναι δύο εξαιρετικά σταθερές παράμετροι, οι οποίες ενυπάρχουν χιλιάδες χρόνια και η οποίες έχουν, εν πολλοίς, καθορίσει και το οικιστικό τοπίο του νησιού. Οι ανεμογεννήτριες, οι εγκαταστάσεις που εκμεταλλεύονται τον άνεμο για τη παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας, έχουν εξελιχθεί σημαντικά τα τελευταία χρόνια και έχουν επιτύχει βαθμό απόδοσης μέχρι και 93% και παράλληλα εξαιρετικό βαθμό αξιοπιστίας. Για λόγους σύγκρισης, αναφέρεται ότι τα εγκατεστημένα φωτοβολταϊκά συστήματα λειτουργούν με βαθμό απόδοσης της τάξης του 14%, ενώ τα πιο εξελιγμένα συστήματα, που δεν έχουν βγει ακόμη στην αγορά, πλησιάζουν βαθμό απόδοσης 24%. Τα αιολικά συστήματα έχουν το πρόβλημα ότι δεν παράγουν ηλεκτρική ενέργεια όταν δεν έχει αέρα και τα ηλιακά, όταν δεν έχει ηλιοφάνεια. Επειδή δεν είναι δυνατόν να αποθηκευτεί σε μπαταρίες επαρκής ηλεκτρική ενέργεια για τη τροφοδοσία ενός αστικού δικτύου όταν δεν καταναλώνεται η ηλεκτρική ενέργεια που παράγεται, τόσο τα αιολικά όσο και τα ηλιακά συστήματα παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας χρησιμοποιούνται σε συνδυασμό με συμβατικές μονάδες ηλεκτροπαραγωγής που καταναλώνουν υδρογονάνθρακες (λιγνίτη, κάρβουνο, πετρέλαιο, αέριο). Αυτό το σύστημα θα μπορούσε να εφαρμοστεί και στη Σίφνο. Θα μπορούσε να διατηρείται η ήδη υπάρχουσα μονάδα της ΔΕΗ σε 24ωρη επιφυλακή 365 ημέρες το χρόνο, και να καλύπτει τα κενά των αιολικών και ηλιακών συστημάτων.
Αυτή η λύση θα μπορούσε να μειώσει τη κατανάλωση πετρελαίου, με πρόχειρους υπολογισμούς, μέχρι και κατά 30%*, ποσοστό όχι ευκαταφρόνητο, που όμως δεν θα έλυνε ούτε το πρόβλημα της εξάρτησης από το πετρέλαιο, ούτε το πρόβλημα του υψηλού κόστους.
Ευτυχέστατα για τη Σίφνο, εκτός από πλούσιο αιολικό και ηλιακό δυναμικό, διαθέτει και ακόμη πλουσιότερο υδατικό δυναμικό. Τη θάλασσα.
Κατασκευάζοντας μια στεγανή λεκάνη για θαλασσινό ή/και αφαλατωμένο νερό ανάμεσα στις βορεινές βουνοκορφές του νησιού και ένα υδροηλεκτρικό σταθμό παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας, σε συνδυασμό με ανεμογεννήτριες, ένα ηλιακό σύστημα και ενδεχομένως μια κυματική διάταξη, δημιουργείται ένα απόλυτα αυτόνομο σύστημα πλήρους κάλυψης των αναγκών της Σίφνου σε ηλεκτρική ενέργεια. Οι ανεμογεννήτριες και το ηλιακό, θα εκμεταλλεύονται στο 100% όλους τους αέρηδες και τον ήλιο, όλο το χρόνο, ανεβάζοντας θαλασσινό νερό στη δεξαμενή με το επιπλέον ηλεκτρικό ρεύμα που θα παράγεται αλλά δεν καταναλώνεται, από την οποία δεξαμενή, θα παράγεται υδροηλεκτρική ενέργεια όταν δεν παράγουν οι ανεμογεννήτριες και το ηλιακό και κυρίως, κατά την περίοδο αιχμής ζήτησης ηλεκτρικής ενέργειας, δηλαδή κατά την τουριστική περίοδο. Εφ’ όσον η δεξαμενή νερού σχεδιαστεί και κατασκευαστεί με σωστή προοπτική και επάρκεια, η δυνατότητα αύξησης της παραγόμενης ηλεκτρικής ενέργειας στο νησί θα είναι ανάλογη της εγκατάστασης αιολικών, ηλιακών και κυματικών συστημάτων. 
Για λόγους καλαισθησίας, θα μπορούν να μετασκευαστούν οι υπάρχοντες ανεμόμυλοι σε σταθμούς ηλεκτροπαραγωγής και στη συνέχεια να κτιστούν νέοι ανεμόμυλοι επιτείνοντας στα μάτια των επισκεπτών την εικόνα της “πράσινης” Σίφνου.
Με το προτεινόμενο σύστημα, το κόστος της παραγόμενης κιλοβατώρας στη Σίφνο θα περιοριστεί στο κόστος συντήρησης των εγκαταστάσεων παραγωγής και του δικτύου διανομής. Το κόστος κατασκευής του παραπάνω συστήματος είναι της τάξης των ζημιών που έχει η ΔΕΗ από την επιδότηση της τιμής της ηλεκτρικής ενέργειας που διαθέτει στη Σίφνο, σε τρία χρόνια.
Η άφθονη, εξασφαλισμένη και πάμφθηνη ηλεκτρική ενέργεια θα μπορεί να χρησιμοποιείται επιπλέον των σημερινών χρήσεων, για θέρμανση κατοικιών, δημόσιων και κοινοχρήστων χώρων, και για κίνηση αυτοκινήτων, δικύκλων αλλά και πλεούμενων. Τυχόν δε απόφαση των μελών της ΣΕΣ για δωρεάν ή σε προνομιακή τιμή, διάθεση ηλεκτρικής ενέργειας για τη φόρτιση μπαταριών ηλεκτροκινούμενων οχημάτων θα μπορούσε να αποτελέσει ένα επιπλέον πόλο έλξης επισκεπτών για τουρισμό αλλά και για παραθερισμό, με συνακόλουθη αγορά/ κατασκευή σπιτιού και άλλα οφέλη για την οικονομία της Σίφνου.
Το τελευταίο και εξίσου σημαντικό με τα προηγούμενα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της Σίφνου, είναι ότι στη Σίφνο έχει ήδη ιδρυθεί και λειτουργεί η πρώτη, στο μη διασυνδεδεμένο δίκτυο της χώρας, Συνεταιριστική Εταιρεία για την προαγωγή των ΑΠΕ. Η ίδρυση και λειτουργία αυτής της πρωτοποριακής για τα Ελληνικά δεδομένα εταιρείας, ύστερα από διετή ενδελεχή έρευνα των αντιστοίχων Βορειοευρωπαϊκών Συνεταιριστικών Εταιρειών παραγωγής και κατανάλωσης ηλεκτρικής ενέργειας, αποτελεί την απόδειξη ότι εκτός από αιολικό και υδατικό, η Σίφνος διαθέτει και το ανθρώπινο δυναμικό για την υλοποίηση του προγράμματος ενεργειακής αυτονομίας του νησιού.
*Το χαμηλό ποσοστό προκύπτει σαν συνδυασμός της μη πλήρης εκμετάλλευσης του αιολικού δυναμικού τους 10 μήνες εκτός τουριστικής περιόδου, της διαχείρισης των αιχμών και της ταυτόχρονης λειτουργίας των δύο συστημάτων για την αποφυγή διακοπών στη παροχή.
Διαχείριση απορριμμάτων & Βιολογικές καλλιέργειες
Το ελαιόλαδο είναι μια από τις πιο ιδιαίτερες τροφές. Εκτός από τις θρεπτικές του ιδιότητες, ο λόγος που αναφέρεται σαν “υγιεινό” είναι οι εξαιρετικά ευεργετικές, προληπτικές και θεραπευτικές του ιδιότητες, γνωστές από αρχαιοτάτων χρόνων, που το καθιέρωσαν σαν μια από τις πιο πολύτιμες τροφές στην ιστορία του ανθρώπινου πολιτισμού. Επειδή οι ελιές ευδοκιμούσαν και αναπτύσσονταν μόνο στη λεκάνη της Μεσογείου, το ελαιόλαδο επέδρασε αθόρυβα, αλλά καταλυτικά, στην ανάπτυξη του πολιτισμού των λαών της Μεσογείου θαλάσσης μέσω της ευεξίας και της καλής υγείας των ανθρώπων που το κατανάλωναν σε καθημερινή βάση.
Μέχρι και τα μέσα του 20ου αιώνα, όποιος κατείχε ελαιόδεντρα, δεν εθεωρείτο ποτέ φτωχός. Οι σημαντικές αλλαγές στην οικονομική αντίληψη και δραστηριότητα που ξεκίνησε μετά τον Β’ παγκόσμιο πόλεμο και οδήγησε στη σημερινή “παγκοσμιοποίηση”, επέδρασαν και στη δική μας κατανόηση για την ουσιαστική αξία του ελαιόλαδου. Και ενώ κανείς δεν φτάνει στο σημείο να ξεστομίσει κακιά κουβέντα για το ελαιόλαδο, έχουμε πάψει να του αναγνωρίζουμε την πραγματική του αξία. Και μέχρις ενός σημείου, σωστά.
Η χρησιμοποίηση ζιζανιοκτόνων και λιπασμάτων για να αυξήσουμε την παραγωγή, καταστρέφει τις θαυματουργικές δυνατότητες που αναπτύσσει στον ανθρώπινο οργανισμό το καλής ποιότητας ελαιόλαδο και από βάση ευεξίας, καλής υγείας και νοητικής, πολιτισμικής και πνευματικής ανάπτυξης, το υποβιβάζει σε απλά θρεπτική και νόστιμη τροφή. Γι’ αυτό και ενώ η τιμή χονδρικής του εξαιρετικού παρθένου ελαιόλαδου έχει κατρακυλήσει στα 1,80 €/kg, η Ελληνική αγορά έχει κατακλυστεί από κάθε φύσεως ηλιέλαια, αραβοσιτέλαια, σογιέλαια, σησαμέλαια και πάει λέγοντας, όλα σαφώς υποδεέστερα από το ελαιόλαδο ακόμη και για τηγάνισμα. Η μεγάλη αξία του καλής ποιότητας ελαιόλαδου είναι η καλή υγεία των ανθρώπων που το καταναλώνουν, οι οποίοι, δεν χρειάζονται να πάρουν άλλα φάρμακα. Οι “φαρμακωμένες” ελιές εννοείται ότι δεν μπορούν να δώσουν τέτοιο λάδι.
Το δεύτερο στοιχείο που επιδρά στη ποιότητα του ελαιόλαδου είναι ο χρόνος που μεσολαβεί από τη στιγμή που ο ελαιόκαρπος αποχωρίζεται από το κλαδί της ελαιόδεντρου, μέχρι τη στιγμή που αποχωρίζεται το λάδι από τη σαπίζουσα σάρκα της ελιάς. Το πιο υγιεινό ελαιόλαδο παράγεται από τις ελιές που “πατιούνται” το απόγευμα της ημέρας που μαζεύτηκαν από το ελαιόδεντρο. Το επόμενο καλύτερο, από τις ελιές που πατήθηκαν την επόμενη μέρα κ.τ.λ., μέχρι που φτάνουμε στις ελιές που μαζεύτηκαν από το χώμα, και έμειναν στα τσουβάλια καμιά εβδομάδα πριν πατηθούνε. Και το τελευταίο, “ελαιόλαδο” ονομάζεται και μάλιστα έχει το πιο εύκολο μάζεμα και το πιο “πρακτικό” πάτημα. Το πολύ καλό που έχει η τελευταία περίπτωση, είναι, ότι επειδή κανείς δεν μπορεί να φάει αυτό το παλιόλαδο που δεν κάνει ούτε για μηχανέλαιο, εγκαταλείπεται σταδιακά η καλλιέργεια του ελαιώνα που σε βάθος δεκαετιών καθαρίζει από τα φυτοφάρμακα και καθίσταται κατάλληλος για αυτό που σήμερα ονομάζουμε βιοκαλλιέργεια. Και δεν είναι καθόλου περίεργο που η τιμή του εξαιρετικού παρθένου ελαιόλαδου βιολογικής καλλιέργειας φτάνει τα 18€/kg ενώ έχουν αναφερθεί και περιπτώσεις αγοράς ειδικών παραγωγών ελαιολάδου από εστιατόρια της Ιταλίας για δική τους χρήση, στα 24€/kg. Ισχύει ότι η πρόσβαση στα περισσότερα ελαιόδεντρα του νησιού είναι πραγματικά δύσκολη, αλλά τα σύγχρονα τεχνικά μέσα μπορούν να δώσουν λύσεις για το αυθημερόν μάζεμα και πάτημα προκειμένου για 18€/kg.
Η Σίφνος έχει πάρα πολλά ελαιόδεντρα που δεν έχουν μολυνθεί καθόλου ούτε από λιπάσματα ούτε από ραντίσματα και θα μπορούσαν να εξελιχθούν σε πραγματικό θησαυρό για τους ιδιοκτήτες τους, όταν θα καθαρίσει ο αέρας της Σίφνου από τις διοξίνες που απλόχερα μοιράζε το κάψιμο των σκουπιδιών στη “βορεινή”.
Το ίδιο ακριβώς ισχύει για τα βότανα και τα αρωματικά φυτά αλλά και για τα κατσίκια. Τα κοπάδια που βοσκάνε μόνα τους βοτάνια στα βουνά και έρχονται μονάχα τους στο βοσκό για να τα αρμέξει ή για να τα κόψει, είναι μια περιουσία που δεν φτιάχνεται ούτε σε 100 χρόνια. Αυτά τα τυριά και αυτό το κρέας, αν δεν είχαν τα βοτάνια διοξίνες από το κάψιμο των σκουπιδιών θα μπορούσαν να βγουν σε διεθνή πλειστηριασμό και να δημιουργηθούν ισχυρά κίνητρα για τους κτηνοτρόφους αφ’ ενός να μεγαλώσουν τα “βιολογικά” κοπάδια τους.
Βέβαια, τα χιλιάδες βοτάνια των βουνών της Σίφνου δεν είναι κατάλληλα μόνο για τα κατσίκια. Είναι εξαιρετικά πολύτιμα για τους ανθρώπους και η συλλογή βοτάνων θα μπορούσε, εφ’ όσον οργανωθεί η διαλογή, συσκευασία και διάθεση, να αποτελέσει ένα αξιόλογο συμπληρωματικό εισόδημα πολλών κατοίκων της Σίφνου.
Η δυνατότητα που παρέχεται είναι να δημιουργηθούν ένα εργαστήριο τοξικολογίας και κατάλληλοι αποθηκευτικοί χώροι συγκέντρωσης, τυποποίησης και συσκευασίας των βιολογικών προϊόντων τα οποία να προωθούνται προνομιακά στα μέλη του συλλογικού φορέα, και ταυτόχρονα, σε υψηλότερες τιμές, στην εγχώρια τουριστική και παγκόσμια αγορά.
Αλλά για να γίνουν όλα αυτά, θα πρέπει να περάσουν τουλάχιστον τρείς σαιζόν ανθοφορίας από την ημέρα που καήκανε για τελευταία στην ιστορία της Σίφνου φορά, τα σκουπίδια. Η μόνη σίγουρη λύση για να προχωρήσει η ανάδειξη και εκμετάλλευση βιολογικών προϊόντων είναι να προηγηθεί η ανάληψη, από ένα υπεύθυνο φορέα, της ευθύνης διαχείρισης των απορριμμάτων στη Σίφνο. Η ολοκληρωμένη διαχείριση των απορριμμάτων (συλλογή, διαχωρισμός, διάθεση ανακυκλώσιμων υλικών, υγειονομική ταφή οργανικών και παραγωγή μεθανίου), εκτός του ότι αποτελεί αδιαπραγμάτευτη βάση οικοδόμησης “πράσινου τουρισμού”, εφόσον οργανωθεί «σωστά», μπορεί να αποβεί αφενός σε σταθερή πηγή εσόδων και αφετέρου σε ουσιαστικότατο πόλο έλξης συμμετοχής σε συλλογικές δράσεις ανθρώπων με ανεπτυγμένη οικολογική συνείδηση.
Με το «σωστά», εννοούμε προγραμματισμό για την περισυλλογή και αξιοποίηση ΟΛΩΝ των ποσοτήτων ανακυκλώσιμων υλικών που θα ξεχωρίζουν σωστά οι κάτοικοι που θα ενημερωθούν για τη σωστή πλέον διαχείριση των ανακυκλώσιμων απορριμμάτων σε αντιδιαστολή με τη συλλήβδην περισυλλογή μικρού μόνον κλάσματος των ανακυκλώσιμων υλικών που προκαλεί αγανάκτηση σε όσους έχουν μάτια και βλέπουν το τι γίνεται σήμερα στη Σίφνο.
Το πλοίο
Είναι γνωστό στη συντριπτική πλειοψηφία των επαγγελματιών της Σίφνου ότι το ουσιαστικότερο πρόβλημα της τουριστικής ανάπτυξης του νησιού είναι η ακτοπλοϊκή συνδεση. Η στοιχειώδης έλλειψη ενός οργανωμένου ακτοπλοϊκού δικτυού με δυνατότητες διασύνδεσης με ποικιλία άλλων νησιών, πέραν αυτών των Δυτικών Κυκλάδων, έχει σαν αποτέλεσμα τη μικρή τουριστική περίοδο και την αναγκαστική προσαρμογή, πολλών τουριστικών επιχειρήσεων σε οικοτεχνική οργάνωση. Καταλύματα 10 δωματίων με ένα receptionist και μισή καθαρίστρια, εστιατόρια με ένα σερβιτόρο και επικουρία 2-3 ανιψιών το 25ήμερο 25 Ιουλίου-20 Αυγούστου, εξοντωτικά ωράρια και συνακόλουθα χαμηλό επίπεδο υπηρεσιών και ούτω καθεξής.
Οι Έλληνες επισκέπτες που αποφασίζουν σε ποιό νησί θα πάνε 2-3 μέρες πριν και εξυπηρετούνται με τα καράβια από Πειραιά που δεν ανακοινώνουν τα δρομολόγια τους εγκαίρως, τείνουν μειούμενοι, ενώ οι αυξανόμενοι επισκέπτες από το εξωτερικό που αποφασίζουν για τις διακοπές τους μήνες πριν, δεν μπορούν να περιλάβουν τη Σίφνο στις επιλογές τους γιατί απλούστατα όταν αποφασίζουν που θα πάνε, δεν βλέπουν να έχει για τη Σίφνο καράβια.
Αποτελεί αναπόδραστο ανάγκη να συνδεθεί η Σίφνος με αξιόπιστο μεταφορικό μέσο με τα λιμάνια της Σαντορίνης και της Μυκόνου, νησιά με διεθνή αεροδρόμια, και να ανακοινώνει τα οριστικά δρομολόγια της σεζόν Απριλίου-Οκτωβρίου, το αργότερο μέχρι το Δεκέμβριο του προηγούμενου έτους, προκειμένου να σταθεροποιηθεί προοδευτικά, μία τουριστική περίοδος 120 ημερών, που να επιτρέπει στις τουριστικές επιχειρήσεις σωστή επαγγελματική οργάνωση.
Και επειδή οι μέχρι τώρα συζητήσεις, ευχές και ελπίδες ότι θα εμφανιστεί ο ακτοπλόος εφοπλιστής που θα επενδύσει στη τουριστική ανάπτυξη της Σίφνου, ξεκάθαρα δεν έφεραν κανένα αποτέλεσμα, προκύπτει ανενδοίαστα ότι αν θέλουν οι επαγγελματίες του τουρισμού στη Σίφνο να αναπτυχθεί η τουριστική δραστηριότητα στο νησί θα πρέπει να κάνουν οι ίδιοι κάτι για αυτό. Μία αίτηση για επιδότηση από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης στα πλαίσια του Ευρωπαϊκού Προγράμματος Σύγκλισης, για την απόκτηση, ενός πλοίου υπέρ-υψηλής ευρωπαϊκής τεχνολογίας, πολύ χαμηλής κατανάλωσης καυσίμων και εκπομπών αερίων ρύπων, ενδεχόμενα ηλεκτροκινούμενου από τις ΑΠΕ που αναφέρθηκαν παραπάνω, μόνο κάτι θετικό μπορεί να αποφέρει. Σύμφωνα με τα Ευρωπαϊκά δεδομένα για την ενίσχυση των δράσεων συνεταιρισμών πολιτών σε συνδυασμό με την πολιτική της Ε.Ε. για την απεξάρτηση από το πετρέλαιο, μια τέτοια αίτηση θα είχε αυξημένες πιθανότητες επιτυχίας εφόσον υποβληθεί από ένα συλλογικό φορέα των κατοίκων της Σίφνου όπως είναι η Συνεταιριστική Eταιρία Σίφνου.
Ιωάννης Γκύλλης, μέλος της ΣΕΣ